Szczotkowanie oraz wyczesywanie psów

Airedale Terrier nieczesany 9 miesięcy (sierść szorstka)

Wielu właścicieli psów, a także wielu groomerów wyraża taką opinię, że szczotkowanie czy wyczesywanie martwej sierści psa jest bolesne. Dlatego zamiast wyczesania proponują lub stosują krótkie strzyżenie, zastępując ubrankiem naturalną okrywę

Artykuł ukazał się w kwartalniku Vet Personel wydanie nr 1/2015

Aby dobrze zrozumieć, dlaczego strzyżenie dwuwarstwowej sierści psa jest niekorzystne dla jej dalszego wzrostu, wyglądu oraz funkcji, a także uniemożliwia jej bezbolesne rozczesywanie, warto przyjrzeć się psiej sierści.
Hodowla psów rasowych, poprzez ich selekcję na różne cechy. np. ze względu na użytkowość, doprowadziła do wyodrębnienia wielu typów sierści. Rozróżnia sie około 17 typów sierści pośród 250 ras. W życiu codziennym i pracy osób zajmujących się profesjonalnie pielęgnacją psów około 30 ras odwiedzających salony piękności rozróżnia sie kilka typów sierści: krótką, długą jedwabistą, długą kozią, szorstką, gładką oraz puszystą. W obrębie tego podziału możemy zauważyć, że sierść długa jedwabista (yorkshire terrier, maltańczyk) i krótka (foksterier krótkowłosy, bokser, dalmatyńczyk) nie posiada podszerstka. Pozostałe typy to sierść dwuwarstwowa, składająca się z podszerstka i szaty okrywowej. To, co najbardziej kłębi się i zbija w psiej szacie, to podszerstek. Krótki czy dłuższy, niewyczesywany systematycznie, lecz często myty, zalega w cebulkach włosowych, zagęszczając sierść. Rola podszerstka, szczególnie w okresie zimowym, jest nie do przecenienia i trudno go zastąpić nawet najdroższym ubrankiem. Podszerstek otula skórę jak termiczna bielizna sportowa, utrzymując temperaturę. Szata okrywowa właściwie wypielęgnowana przy pomocy technik gromnerskich i stosownych narzedzi pokrywa otuloną podszerstkiem skórę niczym parasol lub kombinezon przeciwśniegowy. Dzięki temu „ubrany naturalnie" pies nie marznie i nie przemaka, co ma miejsce, jeśli użyjemy nieprawidłowej techniki do pielęgnacji ras szorstkich (teriery, sznaucery), gładkich (setery, spaniele, guldeny) lub puszystych (samojed, chow-chow, husky), stosując bardzo krótkie strzyżenie sierści ww. typów bez wcześniejszego wyczesania martwego podszerstka. Podczas tego zabiegu wyrównujemy szatę podszyciową z okrywową do jednej długości. Zostaje zaburzona naturalna różnica w długości obu warstw, a co za tym idzie - zaburzone są jej funkcje (nieprzemakalność, utrzymanie temperatury). Ponieważ podszerstek szybciej wypada i wymienia sie na nowy, a szata okrywowa obumiera mniej więcej trzy razy wolniej, w tej sytuacji dochodzi do przerostu podszerstka i zaniku warstwy okrywowej. Podszerstek jako ocieplacz i ochraniacz u wielu ras nie ma atrakcyjnego koloru, lecz jest szary i matowy (np. airedale terrier, welsh terrier). Jego struktura jest bardzo cienka, łatwo przyjmuje zanieczyszczenia, wymaga częstej kąpieli, lecz w przypadku białych psów (np. westhighland, white terrier) jest trudny do domycia.

Jak najlepiej postąpić w przypadku zaniedbanego przez właściciela psa, który odwiedził nasz gabinet stylizacji?

Airdale terrier nieczesany 9 m-cy (sierść szorstka)
Airdale terrier nieczesany 9 m-cy (sierść szorstka)
Airdale terrier nieczesany 9 m-cy (sierść szorstka)
Airdale terrier nieczesany 9 m-cy (sierść szorstka)

Airedale Terrier nieczesany 9 miesięcy (sierść szorstka)

Po pierwsze, należy rozpoznać, z jakim typem sierści mamy do czynienia. W każdym przypadku należy podjąć próbę wyczesania martwej sierści po to, aby poprzez prawidłową pielęgnację można było przywrócić jej naturalny wygląd, jakość i funkcje. Do wyczesywania skołtunionej sierści służą szczotki typu: pudlówka, zgrzebła, filcaki i grzebienie. Nigdy nie należy czesać bez zastosowania środka pielęgnacyjnego ułatwiającego rozczesywanie. Do bezbolesnego rozczesywania nawet najbardziej skołtunionej sierści stosuje się preparaty szybko wysychające na bazie silikonów. Tylko silikony nadadzą sierści i narzędziom znaczny poślizg.
Zaczynamy od spryskania sierści preparatem i czekamy około 4 minut, aż wyschnie. Następnie szczotką pudlówką o dużej elastyczności powierzchni czeszącej, przytrzymując reką skórę psa, rozczesujemy sierść na całej powierzchni. W miejscach mocniej sfilcowanych używamy zgrzebeł rozcinających podłużnie sierść. Do wyciągnięcia martwej, wyczesanej sierści używamy zawsze pudlówki o grubych i twardych pinach. Nigdy nie wolno szarpać za skórę ani jej zaciskać w dłoni, aby po zabiegu nie była przekrwiona. Jeśli tak sie zdarza, to znaczy, że zabieg był przeprowadzony nieprawidłowo i trwał zbyt długo. Czas trwania zabiegu wyczesania nie zależy jedynie od stanu sfilcowania sierści, lecz od właściwego doboru narzędzi i preparatu do rozczesywania oraz wprawy groomera. Narzędzia odpowiednio dobrane i właściwie stosowane powinny pozostawiać wspaniały efekt usunięcia nadmiaru podszerstka i uzyskania błyszczącej szaty okrywowej. Po źle dobranych narzędziach pozostają przełysienia na skórze, a zastosowanie nieodpowiedniego kosmetyku daje efekt połamanej sierści.

Odpowiednio dobrane i właściwie stosowane narzędzia powinny dać wspaniały efekt (szczotki pudlówki, filcaki, grzebienie metalowe)
Odpowiednio dobrane i właściwie stosowane narzędzia powinny dać wspaniały efekt (szczotki pudlówki, filcaki, grzebienie metalowe)
Odpowiednio dobrane i właściwie stosowane narzędzia powinny dać wspaniały efekt (szczotki pudlówki, filcaki, grzebienie metalowe)
Odpowiednio dobrane i właściwie stosowane narzędzia powinny dać wspaniały efekt (szczotki pudlówki, filcaki, grzebienie metalowe)

Odpowiednio dobrane i właściwie stosowane narzędzia powinny dać wspaniały efekt (szczotki pudlówki, filcaki, grzebienie metalowe)

Po usunięciu kołtunów i martwego podszerstka przychodzi czas na kąpiel. Dobór odpowiednich kosmetyków zależy od rodzaju sierści psa. Po umyciu psa należy dobrze wysuszyć, układając sierść zgodnie z naturalnym kierunkiem jej wzrostu. Sytuacja, w której wyczesanie sierści jest niemożliwe i wiąże się z koniecznością jej ogolenia, powinna należeć do rzadkości. Fatalny stan sierści wiąże się z zalegającym podszerstkiem, niewyczesywanym przez wiele tygodni, i zbyt częstymi kąpielami, ale może być też wynikiem chorób (choroby skóry samej w sobie — bakteryjne, grzybicze, alergie, pasożyty — oraz chorób ogólnoustrojowych — niedoczynność tarczycy, choroby nerek, wątroby itd.). Dlatego rolą groomera jest nie tylko zadbać o dobrostan pielęgnowanych psów, ale także poinformować klienta o zmianie pielęgnacji na co dzień, tak aby sierść nie ulegała filcowaniu. Jeśli właściciel nie szczotkuje psa, to również nie powinien go kąpać, by nie pogarszać stanu sierści. Wyczesanie zbitej sierści wielokrotnie wykąpanej jest praktycznie niemożliwe. W swojej praktyce autorka spotkała się z zabiegiem marketingowym polegającym na pobieraniu znacznie wyższej opłaty za ogolenie sfilcowanego psa niż za systematyczną pielęgnację. Taka praktyka ma na celu zachęcić klienta do częstszego korzystania z usług profesjonalisty.
Prawidłowa, niezniszczona sierść jest dużo łatwiejsza w pielęgnacji. Pies zawsze strzyżony, nigdy nie wyczesywany, gubi sierść cały rok. Koło się zamyka: psy strzyże się coraz krócej, aby nie liniały, zniszczona sierść łatwiej przyjmuje brud, więc częściej psy są kąpane. Kąpiel odtłuszcza sierść i przy nadmiarze martwego podszerstka filcuje ją, skóra traci naturalny impregnat, jakim jest lanolina. To dzięki niej psy nie marzną zimą. W przypadku ras szorstkich do pielęgnacji używa się szczotek z naturalnego włosia, aby przy ich pomocy rozcierać wydzielinę gruczołów łojowych rozmieszczonych na ciele pod skórą psa. Szatę okrywową trymuje się co 8-12 tygodni, podszerstek wyczesuje się grzebieniem lub furtrimerem. W przypadku psów ras szorstkich unikamy kąpieli, aby nie zmiękczać sierści.
Jeśli groomerzy zadbają o prawidłową pielęgnację sierści psów różnych ras, będą mogli na co dzień pracować w obrębie różnych technik i je rozwijać. Jeśli natomiast wszystkie psy różnych ras i różnych typów sierści będą strzyżone maszynką elektryczną, zawęzi to pracę groomera do strzyżenia i kąpieli i uniemożliwi poszerzanie horyzontu, jakim jest profesjonalny grooming.